Prowadzący działalność gospodarczą zwykle w pierwszym miesiącu nowego roku dokonać może wyboru formy, w której działalność tę opodatkuje. Do wyboru podatnika dostępne są:
– zasady ogólne – opodatkowanie według skali podatkowej 18% i 32%,
– podatek liniowy – czyli opodatkowanie według stawki 19%,
– ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
– karta podatkowa,
– podatek tonażowy.
Zasady ogólne – dochód oblicza się na podstawie różnicy przychodów i kosztów firmy, które wygenerowała. Zarówno przychody, jak i koszty należy ewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów lub w księgach rachunkowych. Księgi rachunkowe od 2011 roku są obowiązkowe dla firm, których przychód wyniósł co najmniej równowartość 1, 2 mln euro. Istnieje
możliwość rocznego rozliczania się wspólnie z małżonkiem lub według zasad przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz możliwość uzyskania ulg podatkowych.
Istotą podatku liniowego jest to, że bez względu na wysokość dochodu osiąganego z działalności gospodarczej podatnik opłaca podatek stale według stawki 19 proc. Podatnik zobowiązany jest prowadzić ewidencję podatkową w postaci księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych. Do minusów tej formy opodatkowania należy to, że podatnik, obliczając podatek, nie skorzysta z kwoty wolnej od podatku. Podatnik od dochodu opodatkowanego podatkiem liniowym odliczy jedynie straty z lat ubiegłych i składki na ubezpieczenia społeczne, a od podatku liniowego składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Opodatkowanie przedsiębiorcy podatkiem liniowym pozbawia go prawa do rozliczenia wspólnego z małżonkiem czy jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – korzystając z tej formy opodatkowania właściciel firmy jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów, które są podstawą opodatkowania. Na jej podstawie co miesiąc ustala się kwotę podatku podlegającego wpłacie na rachunek urzędu skarbowego. Nie ma możliwości pomniejszania go o koszty uzyskania przychodów. Nie wszyscy przedsiębiorcy mogą skorzystać z tej formy opodatkowania (możliwość ta nie przysługuje m. in.: aptekom, lombardom, kantorom). Nie ma możliwości rozliczania się wspólnie z małżonkiem, ani też nie można korzystać z zasad dla osób samotnie wychowujących dzieci, można natomiast skorzystać z ulg podatkowych. Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynoszą: 20 % 17 % 8, 5 % 5, 5 % 3, 0 %.
Karta podatkowa – to najprostsza forma rozliczeń, która nie wymaga prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.
Podatnik opodatkowany w tej formie nie prowadzi dla celów podatku dochodowego żadnych ksiąg, nie składa zeznań podatkowych ani deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu. Musi pamiętać o wpłacaniu co miesiąc na rachunek urzędu skarbowego kwoty wymienionej w decyzji naczelnika urzędu skarbowego.
Stawki karty podatkowej określone są kwotowo. Ich wysokość uzależniona jest między innymi, od:
• rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,
• liczby zatrudnionych pracowników,
• liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza
