Na naukę nigdy nie jest za późno. Również w jesieni życia można, a nawet powinno się uczyć. Jak udowodniono, przyswajanie nowych informacji wspomaga pracę mózgu i pozwala dłużej zachować pełną jasność umysłu. W duchu idei lifelong learning w miastach w całej Polsce powstają uniwersytety trzeciego wieku. To instytucje stworzone z myślą o edukacji seniorów.
Czy uniwersytety trzeciego wieku mają coś wspólnego z nauczaniem akademickim? Jakie wymagania trzeba spełnić, aby zostać słuchaczem uniwersytetu trzeciego wieku i jak przygotować się do zajęć? Oto najważniejsze informacje.
Gdzie szukać uniwersytetu trzeciego wieku?
Początki UTW sięgają lat 70-tych XX wieku. To wówczas w Europie zaczęła się upowszechniać idea uczenia się przez całe życie, a seniorzy zaczęli coraz aktywniej uczestniczyć w życiu społecznym. Stąd też pojawiła się potrzeba stworzenia z myślą o nich form aktywności tak dla ciała, jak i dla umysłu. W modelu brytyjskim zajęcia dydaktyczne organizowali dla siebie sami seniorzy. W modelu francuskim – oferta uniwersytetów trzeciego wieku była ściśle powiązana z ośrodkami akademickimi.
A jak to wygląda w Polsce? Pierwszy UTW powstał już w 1975 roku w Warszawie. Dziś na terenie całego kraju działa ich kilkaset. Inicjatorami ich działalności są zarówno państwowe uniwersytety – na czele z tymi najważniejszymi, np. Uniwersytetem Warszawskim oraz Jagiellońskim, jak i prywatne szkoły wyższe, a także instytucje pozaakademickie – np. miejskie ośrodki kultury czy pomocy społecznej, fundacje oraz kluby seniorów. Warto więc poszukać oferty UTW w pobliskim mieście lub zapytać o nią w urzędzie miejskim lub na pobliskim wydziale szkoły wyższej.
Kto może się zapisać na UTW?
Uniwersytety trzeciego wieku są placówkami dydaktycznymi, które tworzy się z myślą o osobach w wieku poprodukcyjnym. Głównym kryterium uczestnictwa w zajęcia jest więc wiek – najczęściej słuchacz musi mieć minimum 50 lub 60 lat. Dla niektórych UTW istotne może być także miejsce zameldowania studenta. Warto podkreślić, że uczestnictwo w zajęciach może wymagać opłacenia czesnego. Ale spokojnie, nie jest ono tak wysokie jak opłaty za „normalne” studia. Zazwyczaj to drobna składka, z której pokrywane jest również uczestnictwo w zajęciach dodatkowych.
Praktyczne zajęcia dla każdego seniora
Zajęcia dydaktyczne na UTW, prowadzone najczęściej przez wykładowców akademickich i innych specjalistów, mają ogólnokształcący charakter. Mogą być zarówno teoretyczne – poświęcone np. teoriom filozoficznym czy psychologicznym, jak i praktyczne. I to te drugie, dotyczące np. zagadnień z zakresu prawa, medycyny i pierwszej pomocy, czy poświęcone nauce obsługi komputera bądź języków obcych, cieszą się największą popularnością. Pozwalają bowiem seniorowi lepiej poruszać się w nowoczesnym świecie i lepiej radzić sobie z wyzwaniami, które stawia przed nimi XXI wiek.
Zajęcia, podobnie jak na „zwykłym” uniwersytecie, czasami wymagają przeczytania zasugerowanych przez wykładowcę artykułów czy książek. Seniorzy nie muszą się jednak obawiać problemów z odczytaniem tekstów. Wystarczy specjalna lupa czy czytania oraz wygodny stolik do czytania, by nawet osoba z lekkimi problemami ruchowymi czy ze wzrokiem poradziły sobie z „pracą domową”. Tego typu akcesoria są łatwo dostępne w sklepach internetowych, np. na PomoceDlaSeniora.pl.
Uniwersytet trzeciego miejsca to również miejsce, w którym osoba w jesieni wieku może po prostu przyjemnie spędzić czas – ciesząc się towarzystwem swoich rówieśników oraz ciekawymi zajęciami. Czy zatem warto? Z całą pewnością tak. To oferta atrakcyjna dla każdej osoby w jesieni życia.
