System ulg i odliczeń podatkowych w naszym kraju ma między innymi na celu wspomaganie działań oraz organizacji uznawanych za pożyteczne ze względu na wkład, jaki wnoszą w szeroko rozumianej sferze życia społecznego i publicznego. W tym sensie ulgi i odliczenia podatkowe otwierają przed podatnikiem możliwość samodzielnego rozdysponowania części należnego państwu podatku (zazwyczaj w pośredni sposób) na cele, które zarówno z punktu widzenia państwa jako całości, jak i w wyniku prywatnych preferencji uznaje się za istotne dla jakości życia społecznego. Klasycznym przykładem ulgi tego typu jest ulga dotycząca darowizn na cele pożytku publicznego.
Rozliczenie PIT 2018 zapewnia możliwość odliczenia od dochodu dokonanych w roku 2017 darowizn na rzecz organizacji realizujących cele pożytku publicznego. Jest to ulga podatkowa możliwa do zastosowania przez wszystkich podatników w naszym kraju, jeśli tylko spełniają określone prawem podatkowym wymogi formalne. Pierwszym i podstawowym warunkiem tego odliczenia na potrzeby PIT 2018 jest oczywiście dokonanie stosownej darowizny w roku 2017. Należy jednak zwrócić uwagę, iż może to być jedynie darowizna skierowana do organizacji znajdującej się na ministerialnej liście powiązanej z ustawą o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (publikowanej rokrocznie). Nie możemy bezpośrednio obdarować osób fizycznych, a także wszelkich instytucji nastawionych w działalności na zysk. Darowizna może być jednak skierowana do organizacji pożytku publicznego ze wskazaniem celu szczegółowego jako pomocy konkretnej osobie. Nie ma także możliwości odliczania od dochodu darowizn dla organizacji politycznych czy też związków zawodowych. Jeżeli chcielibyśmy obdarować organizację działającą poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej – zasadniczo jest to dozwolone – musimy ustalić jej status, odwołując się do odpowiednich przepisów Unii Europejskiej, ewentualnie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Należy także w przypadku odliczania od dochodu darowizny (dotyczy to wszystkich dokonanych darowizn w sumie) mieć na uwadze górny limit ulgi, który wynosi sześć procent wykazanego w PIT rozliczenie 2018 całkowitego dochodu podatnika.
Ponieważ rozliczenie PITy 2018 umożliwia w tej samej deklaracji podatkowej zastosowanie odliczenia darowizny, jak i przekazania 1% podatku dla organizacji pożytku publicznego, może to niekiedy rodzić pewne niejasności co do relacji między tymi dwoma aspektami zeznania podatkowego. Otóż należy je traktować jako całkowicie od siebie niezależne procedury służące odmiennym celom. W związku z tym rozliczanie PIT 2018 nie powinno prowadzić w żadnych okolicznościach do sumowania wartości 1% z wartością darowizny. Nie należy również obawiać się, iż mogłyby one wzajemnie wpływać na wyznaczone im prawem limity. Oznacza to, że tak wspomniana darowizna, jak i jeden procent mogą ostatecznie trafić do jednej i tej samej organizacji, nie powodując przy tym żadnych negatywnych konsekwencji prawnych.
Standardowe rozliczenie PITy 2018 np. to, które oferuje PITax.pl Łatwe podatki, całkowicie wystarczy do przeprowadzenia odliczenia od dochodu dokonanej wcześniej darowizny. Jednak dodatkowym wymogiem jest tutaj przygotowanie deklaracji PIT/O jako załącznika do podstawowego formularza podatkowego. Załącznik ten powinien zawierać szczegółowe dane na temat dokonanej darowizny, tj. wartość darowizny, dane identyfikujące obdarowaną instytucję oraz wartość odliczenia, z jakiego skorzystać zamierza podatnik. Oprócz tego wymagane będzie potwierdzenie dokonania przelewu na konto beneficjenta darowizny. PIT rozliczenie 2018 nie przewiduje konieczności przedłożenia oświadczenia beneficjenta o otrzymaniu darowizny. Gdybyśmy jednak zamierzali przekazać darowiznę w formie niepieniężnej, konieczne będzie zaprezentowanie takiego oświadczenia łącznie z podaniem szacunkowej wartości darowizny. Wszystkie wymagane w tym wypadku przez rozliczenie PITu 2018 informacje należy zawrzeć w jednym dokumencie (dane identyfikujące obdarowanego, wartość oraz typ darowizny, podpisy darczyńcy i obdarowanego). Nie należy potwierdzać wartości darowizny oraz oświadczenia obdarowanego w dwóch różnych dokumentach.
Darowizna na cele pożytku publicznego, by mogła zostać skutecznie odliczona w PIT 2018, musi być przeznaczona na co najmniej jeden z następujących celów: niwelowanie nierówności społecznych, pomoc społeczna, działalność na rzecz rodziny, aktywność charytatywna, pielęgnacja tradycji narodowych, wspomaganie mniejszości etnicznych, pomoc osobom niepełnosprawnym, wspieranie emerytów, równouprawnienie między płciami, ochrona zdrowia, wspieranie osób bezrobotnych, innowacyjność gospodarcza i technologiczna, ekologia, wolontariat itp.
Na koniec należy dodać, że nie wszyscy mogą odliczyć darowiznę od dochodu w swoim rocznym zeznaniu podatkowym. Nie mogą skorzystać z tej możliwości przedsiębiorcy podlegający opodatkowaniu liniowemu oraz dokonujący rozliczenia na podstawie karty podatkowej. Z kolei podatnicy rozliczający się ryczałtem mogą zastosować to odliczenie tylko do przychodu.
Artykuł pilotujący projekt „PITax.pl dla OPP”, czyli wspólną inicjatywę Instytutu Wsparcia Organizacji Pozarządowych (IWOP) oraz firmy PITax.pl Łatwe podatki umożliwiającą organizacjom OPP efektywne pozyskiwanie 1% z podatku PIT.
