Wypowiedzenie umowy o pracę może zajść z inicjatywy obu stron – przełożonego i pracownika. Jeśli jednak zrobi to pracownik, nie musi dopełniać żadnych dalszych zobowiązań, natomiast wypowiadający umowę szef jest do kilku rzeczy zobowiązany. Planując zwolnienie w ten sposób, zadbać należy o sporządzenie odpowiedniego pisma w dwóch kopiach, a kopia dostarczona pracownikowi winna być przez niego podpisana.
Obowiązek leżący na pracodawcy to między innymi podana jasno i wyczerpująco przyczyna wypowiedzenia umowy. Wymieniając coś jako przyczynę, szef powinien dokładnie ją opisać, na przykład zarzucając ci niewłaściwą realizację pracy musi wskazać, na czym ta niewłaściwość polegała. Brak takiej informacji jest równoznaczny z dawaniem ci możliwości zgłoszenia się z wypowiedzeniem do sądu. Podważenie wypowiedzenia powinno jednak nastąpić w ciągu 7 lub 14 dni (dla zwolnienia dyscyplinarnego). Zwrócenie się do sądu pracy nic cię nie kosztuje, jedynie w przypadku starania się o uzyskanie od szefa rekompensaty w kwocie 50,000 zł i powyżej będzie trzeba wnieść stosowne opłaty. Walcz o swoje, gdyż bardzo często pracodawcy pomijają pewne kwestie związane z prawami pracowników. Musisz na przykład wiedzieć, że w rezultacie wypowiedzenia umowy z powodu jakichkolwiek zmian w firmie, redukcji etatów itd. twoje zwolnienie powinien poprzedzić odpowiedniej długości okres wypowiedzenia. Możesz też mieć możliwość starania się o odprawę – sprawdź to.
Nie wszystkich można zwolnić
Niektóre czynniki działają jako ochrona przed wypowiedzeniem umowy, na przykład ciąża, czas po porodzie, okres przedemerytalny czy zwolnienie lekarskie.
– ciąża – jesteś w okresie ochronnym, jeśli jesteś zatrudniona na normalną umowę o pracę (nie jest to umowa na okres próbny lub umowa na zastępstwo)
– urlop macierzyński – jak wyżej, przy czym okres ochronny obowiązuje od momentu złożenia wniosku o taki urlop aż do jego zakończenia. Nie możesz uniknąć rozwiązania umowy składając wniosek, jeśli pracodawca był pierwszy.
– wiek przedemerytalny – jesteś w okresie ochronnym, jeśli do emerytury brakuje ci cztery lata lub mniej.
– choroba, zwolnienie lekarskie – to również teoretycznie okres ochronny, ale nie trwa on dowolnie długo. Po 182 dniach takiego zwolnienia oraz ewentualnie 3 miesiącach przeznaczonych na rehabilitację już możesz liczyć się z możliwością otrzymania pisemnego wypowiedzenia umowy o pracę.
Zasady i obowiązki
Umowę o pracę wypowiada się na przykład na mocy porozumienia stron. Zaproponowanie takiej formy musi zostać zaakceptowane przez drugą stronę umowy. Szczególnie powinien uważać pracownik, bo jeśli np. zechcesz podważyć wypowiedzenie, po podpisaniu porozumienia stron nie możesz już nic zrobić. Warto zwrócić uwagę szczególnie na kwestie prawdziwości przyczyny, dla której wypowiadana jest umowa – bywa, że pracodawca podaje jako powód „redukcję etatów” a ty po pewnym czasie dowiadujesz się, że żadnej redukcji nie było, a szef po prostu zmienił cię na kogoś innego. Zgłoszenie tego do sądu pracy często kończy się wyrokiem korzystnym dla pracownika, czyli możesz wywalczyć odszkodowanie lub odzyskać swoją posadę.
